Review “Làm Bạn Với Hình Làm Tình Với Chữ”

Capture

Đọc xong cuốn này trong vòng 1 tuần sau khi mua, cảm nhận ban đầu là sách khá độc đáo bởi có lẽ chưa có cuốn sách tiếng Việt nào trên thị trường nói về vấn đề này.

Copywritter luôn là một công việc mang tính “mù mờ” và không rõ ràng trong mắt người ngoại đạo. Khi nhìn vào quảng cáo, cá nhân tôi và có thể nhiều người khác chỉ nhìn vào mẫu quảng cáo tổng thể như Banner, TVC, Micro-site hay 1 đoạn clip phát trên truyền hình. Khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ thấy đằng sau mỗi chiến dịch (campaign) quảng cáo là cả một ê kíp làm việc ngày đêm với thời gian (deadline) ngắn ngủi.

Tính độc đáo và cá tính của cuốn sách thể hiện ngay ở tiêu đề có phần “mạnh bạo” của tác giả. Ngay cả tác giả và người vẽ tranh minh họa cũng không nêu tên thật trong suốt cuốn sách, chúng ta chỉ biết là “Bút chì” và “Đốc tờ ti”. Do đó cũng không dễ để nhận ra người viết là ai ngoài đời thực nếu bạn không làm trong ngành quảng cáo. Blog cá nhân của tác giả cũng không còn (butchitoru.wordpress.com) do đó người đọc có lẽ phải tự cảm nhận về tác giả thôi. Sự cá tính của nội dung thể hiện trong từng câu chữ, giàu vốn từ, giàu tính sáng tạo cũng như tạo hình, tạo liên tưởng chỉ bởi từ ngữ. Điều này tưởng chừng như đơn giản, nhưng nếu ai tìm hiểu về “less is more” mới thấy copywritter là nghề đầy thử thách như thế nào.

Cuốn sách không chỉ nói về “nghề copywritter” đơn thuần, mà nó còn như một cuốn cẩm nang (guidelines) cho người nào muốn tìm hiểu và đi theo con đường sự nghiệp quảng cáo sáng tạo. Có lẽ chính vì vậy mà cấu trúc thông tin (IA) của cuốn sách được bố trí như một giáo trình từ giới thiệu, cho tới các bước phát triển, thăng trầm của nghề copywritter. Từ khái niệm sáng tạo cho tới teamwork, khách hàng (expectation management) và tính kiên định.

Điều tôi thích ở tác giả, dù mạch văn không liền và đôi khi hơi rời rạc, đó là cảm nhận anh ấy là một copywritter không thỏa hiệp. Tại sao? Đơn giản bởi nếu bạn làm trong ngành quảng cáo, dù là Print-ad, TVC, Web design.v.v.. thì phần lớn thời gian bạn sẽ phải thỏa hiệp và thảo luận với khách hàng về giải pháp thiết kế, thông điệp, ý tưởng. Càng làm lâu, bạn sẽ càng phải đối mặt với việc kiếm tiền cho công ty với việc đưa ra sản phẩm đạt yêu cầu chuyên môn nghề nghiệp của bạn. Nhiều bản thiết kế bạn cho là đẹp, nhưng khách hàng dẹp đi, và nhiều dự án bị áp đặt (bureaucracy mindset) bởi ý nghĩ, tư duy của khách hàng dù họ chẳng có tí chuyên môn nào cả. Đôi khi đó là sự tranh cãi với người đứng đầu (Marketing manager, Innovation manager/director) bởi quan niệm (concept) khác nhau, triết lý định hình khác nhau…. Tác giả nhiều lần nhắc tới việc không thỏa hiệp để không làm hỏng sản phẩm của mình.

Sau cùng, cuốn sách ngoài việc chia sẻ về nghề copywritter còn mang lại cho bạn những kinh nghiệm làm dự án trong ngành quảng cáo, kể cả online (digital marketing). Lối viết nhiều ẩn dụ, do vậy nếu bạn đã và đang làm trong ngành từ 1 đến 2 năm thì bạn sẽ “thấm” nhiều hơn nội dung của nó.